Το 1934 με την συγκατάθεση του Προέδρου της Κοινότητας Γουμέρου κατάφερε να αναδειχθεί “Πανήγυρις των Πανηγύρεων”.
Άλλα ξακουστά πανηγύρια: Τζαμί, Καρούτες – έπαυσε 1969/1970.
* Υπεύθυνος ο Β. Τζουανόηουλος από το 1940, σήμερα η σύζυγος του Διονυσία. Καλέτζι, Αρχαίας Ολυμπίας.
Τώρα τελευταία με την ένταξη των κοινοτή- των σε Δήμους, έγινε και πάλι ο Δήμος Ωλένης και ανέδειξε το πανηγύρι σε όλη την Ελλάδα.
Δημιούργησε το χώρο: με οίκημα, μάνδρα, στέγαστρα, νερό, ΔΕΗ.
Στο Δημαρχιακό σπίτι έξω στον προαύλιο χώρο γίνονται χορευτικές παραστάσεις με βραβεία.
Οι εκδηλώσεις διαρκούν μία εβδομάδα, όπως ήταν προκατοχικά, δηλ. πριν το 1940, όπου ο αγνός κόσμος γλένταγε όπως γνώριζε εκείνος.
Ψητές γουρνοπούλες, βραστό και ψητό στο χώμα σε αυτοσχέδιους φούρνους μόνο για την πανήγυρη.
Παράγκες ξύλινες με ψαθί, καλάμι, μερικά παλούκια – ξύλινα δοκάρια του λόγγου.
Η σύσταση του πανηγυριού έγινε από το δραστήριο Καλόγερο Αμβρόσιο. Χρονολογία 1930/34. Δεν πρέπει να είναι πιο νωρίς, διότι ο ιστοριοδίφης αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου δεν το αναφέρει καθόλου έως 1920-24, άρα θεσπίστηκε το 1934.
Βάραγκας πανηγύρι Απλώς αναφέρει τα εξής πανηγύρια της Ηλείας, ο Γ. Παπανδρέου.
1. Αρχαίας Ολυμπίας, 29 Αυγούστου
2. 23 Αυγούστου Τριπόταμα Ψωφίδα
3. 21 Μαίου Λάλα Αγ. Κων/νου
4. 8 Σεπτεμβρίου Αμαλίας
5. 29 Αυγούστου Τζαμί Επίσης δεν αναφέρεται καν το πανηγύρι στο Σκιάδα – Ζωοπανήγυρις.
Ακόμη το πανηγύρι στις Καροΰτες 14 Σεπτεμβρίου, νομίζω έγινε μετά 1930- 40. σταμάτησε αρχές 1970.
Το πανηγύρι του Βάραγκα ήταν η συνέχεια της πανηγυρεως στη Νίκαβα 24 Ιουνίου η Γέννηση του Προδρόμου.
Όμως το απόμερο της περιοχής και η έλλειψη δρόμου έκαναν τον Αμβρόσιον να πιάσει το κλειδί των κάτωθι χωριών: Γούμερο, Αγία Άννα, Πεύκη – Μπεντένι, Κλεινδιά, Πέρσαινα, Μουζάκι, Κουτσοχέρα, Ακροποταμιά – Μπέχρου ιδιαίτερη πατρίδα του Αμβροσίου, Καρυά, Καρακασίμ (Σιτοχώρι), Πανόπουλο κ.ά.
Έτσι η τοποθεσία έγινε “σημείο αντιλεγόμενο” για τους μετέπειτα κατοίκους, οι οποίοι σήκωσαν τις τσάγκρες για πόλεμο. Βέβαια επικράτησαν οι Γουμεραίοι με το δίκιο τους, διότι:
Ι.Το μοναστήρι ανήκει στο Γοΰμερο – Πανάγιο Τάφο.
2. Ο καλόγηρος ήταν Ηγοΰμενος και στα δΰο μοναστήρια Ασκητή-Νίκαβας
3.Είχε την άδεια του Πατριαρχείου Ιεροσολΰμων
4Όι φορείς του Γουμέρου κατόπιν συνεννοήσεως έκαναν το πρώτο βήμα
5.Τα έσοδα ήταν καθαρά για το Μοναστήρι της Νίκαβας το οποίο περνούσε φτώχεια μεγάλη.
Έγινε πλούσιο με χωράφια, ζώα, δένδρα, χάριν της Αγάπης του λαοΰ.
Σήμερα το Βάραγκα είναι ένα πανηγύρι στον Κολοφώνα του.
Μεταξύ των πρώτων τζαμί, Στρέφι. Το δε Στρέφι τώρα 5-6 χρόνια έχει που αναπτύσσεται. Μόνο εμπορικό και όχι ζωοπανήγυρις όπως το Βάραγκα.
ΗΘΗ – ΕΘΙΜΑ ΒΑΡΑΓΚΑ
Παντρολογήματα Αγορά ρούχων – υποδημάτων Αγορά ζώων, αλόγων, αιγοπροβάτων Αγορά οικιακών σκευών Αγορά γουρνοπούλας Αγορά αγροτικών εργαλείων: αξίνες, τσεκούρια, βαριές, βαριοπούλες, κα- σιάρες, κ.ά. πολλά.
Στο Βάραγκα γίνονται όλες οι γνωριμίες για τα συνοικέσια. Ο συμπεθεροκόπος ήταν όλης της περιοχής γνωστός.
Έχαιρε μεγάλης εκτιμήσεως και σεβασμού. Η γνωριμία και το “τραπέζι” με γουρνοπούλα ήταν η επιβράβευση όλης τηο διαδικασίας των νεόνυμφων.
Τα δώρα με τυρί, μυζήθρες, γαλοπούλες, αρνί. κατσίκι, ήταν στο ημερήσιο πρόγραμμα.
Πολλές φορές γίνονταν και τα προικοσύμφωνα στο Βάραγκα. Καλούσαν τον Γραμματικό του χωριού ή τον παπά για να γράψει τι δίνει ο πατέρας στη νύφη. Αρκετά συμπεθεριά “χάλαγαν” γιατί δεν συμφωνούσαν στην προίκα. Η νύφη φτωχή και ο γαμπρός απαιτητικός…
