Πιο συγκεκριμένα, οι απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπουν την υποχρεωτική ηλεκτρονική σήμανση όλων των αιγοπροβάτων που έχουν γεννηθεί από την 01.01.2010 και είναι ηλικίας μεγαλύτερης ή ίσης των 6 μηνών, καθώς και των αιγοπροβάτων κάθε ηλικίας που μεταφέρονται για πώληση ή σφαγή σε άλλα κράτη.
Στα ζώα που πρέπει να σημανθούν ηλεκτρονικά τοποθετούνται:
1) Ένα απλό συμβατικό πλαστικό ενώτιο στο αριστερό αυτί του ζώου με τον ατομικό κωδικό αριθμό του ζώου και
2) Ένα ηλεκτρονικό μέσο σήμανσης που μπορεί να είναι είτε ένας ηλεκτρονικός βώλος που τοποθετείται στον προστόμαχο του ζώου ή ένα ηλεκτρονικό ενώτιο που τοποθετείται στο δεξί αυτί του ζώου (ο τύπος του ηλεκτρονικού μέσου σήμανσης επιλέγεται από τον ίδιο τον κτηνοτρόφο).
Η λειτουργία του ηλεκτρονικού βώλου και του ηλεκτρονικού ενωτίου βασίζεται σε σύγχρονη τεχνολογία, που χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια σε πολλές εφαρμογές στην καθημερινότητα του ανθρώπου και είναι απολύτως ασφαλής, αφού δεν δημιουργεί προβλήματα στην υγεία των ζώων και στην υγιεινή των ζωοκομικών προϊόντων.
Κατάλληλοι ηλεκτρονικοί βώλοι και ενώτια
-Τα ηλεκτρονικά ενώτια έχουν το πλεονέκτημα ότι τοποθετούνται σε ζώα κάθε ηλικίας, χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις. Το μειονέκτημά τους είναι ότι μπορεί να πέφτουν από το αυτί του ζώου αρκετά συχνά, ιδιαίτερα στις αίγες και σε περιοχές ελεύθερης βόσκησης με θαμνώδη βλάστηση.
-Οι ηλεκτρονικοί βώλοι παρουσιάζουν πολύ μικρότερα ποσοστά απωλειών μετά από την τοποθέτησή τους στα ζώα και με τη χρησιμοποίησή τους αποκλείεται η οποιαδήποτε απόπειρα παραποίησης της ταυτότητας του ζώου. Ωστόσο, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή σε ότι αφορά την επιλογή του κατάλληλου τύπου στομαχικού βώλου, ανάλογα με την ηλικία των ζώων, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο τοποθετείται στο ζώο ο ηλεκτρονικός βώλος. Επειδή στην αγορά κυκλοφορούν 3 διαφορετικοί τύποι βώλων (βώλοι 20 γραμμαρίων, 50 γραμμαρίων και 75 γραμμαρίων) θα πρέπει η επιλογή του βώλου από τον κτηνοτρόφο να γίνεται με βάση το σωματικό βάρος των ζώων, δηλαδή να χρησιμοποιούνται:
• Βώλοι 20 γραμμαρίων σε ζώα ζώντος σωματικού βάρους μεγαλύτερου από 16 κιλά
• Βώλοι 50 γραμμαρίων σε ζώα ζώντος σωματικού βάρους μεγαλύτερου από 20 κιλά
• Βώλοι 75 γραμμαρίων σε ζώα ζώντος σωματικού βάρους μεγαλύτερου από 25 κιλά.
Σε αιγοπρόβατα των φυλών που εκτρέφονται στη χώρα μας, ηλικίας μεγαλύτερης ή ίσης των 6 μηνών, συστήνεται η χρησιμοποίηση βώλων βάρους 50 ή 75 γραμμαρίων.
Πώς τοποθετούνται οι βώλοι
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο τοποθέτησης των βώλων, δεν απαιτεί ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις. Ωστόσο, καλό θα είναι την πρώτη φορά να προηγείται επίδειξη στον κτηνοτρόφο του τρόπου χορήγησης από κτηνίατρο ή άλλο, έμπειρο στη διαδικασία, άτομο. Αν αυτό δεν είναι δυνατό θα πρέπει να τηρούνται οι ακόλουθες γενικές οδηγίες:
• Το ζώο πρέπει να ακινητοποιείται όρθιο και με το κεφάλι του σε φυσική θέση (να μην τραβιέται προς τα πάνω και να μην στρίβει ο τράχηλός του). ΠΟΤΕ δεν προσπαθούμε να τοποθετήσουμε στομαχικό βώλο σε ζώα ξαπλωμένα.
• Η τοποθέτηση του βώλου γίνεται με τρόπο ήρεμο και ΠΟΤΕ με βιασύνη.
• Ο βώλος τοποθετείται στην θήκη ειδικού εφαρμοστή («πιστόλι» ή εκτοξευτής). Το «πιστόλι» εισάγεται απαλά στο στόμα και μέχρι το άκρο του να φτάσει στο πίσω μέρος της γλώσσας. Εκεί απελευθερώνεται ο βώλος, οπότε τραβιέται το «πιστόλι» και βγαίνει από το στόμα. ΠΟΤΕ δεν σπρώχνουμε το «πιστόλι» βαθύτερα στο στόμα και ιδιαίτερα στον οισοφάγο. ΠΟΤΕ δεν επιχειρούμε την τοποθέτηση και το σπρώξιμο του βώλου με τα δάχτυλα.
• Αφήνουμε το ζώο να καταπιεί το βώλο με φυσικό τρόπο (ακούσια), κρατώντας ακινητοποιημένο το κεφάλι του και κλείνοντας το στόμα του για λίγα δευτερόλεπτα. ΠΟΤΕ δεν επιχειρούμε να προκαλέσουμε εμείς την κατάποση του ζώου γιατί μπορεί να προκληθούν προβλήματα (έμφραξη τραχείας ή οισοφάγου).
• Αν το ζώο δεν καταπιεί το βώλο, αφήνουμε να τον βγάλει από το στόμα και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία από την αρχή.
Εγκεκριμένοι βώλοι
Πληροφορίες σχετικά με τους ηλεκτρονικούς βώλους και τα ηλεκτρονικά ενώτια από τα οποία μπορεί να επιλέξει ο κάθε κτηνοτρόφος, παρέχονται από τις κατά τόπους κτηνιατρικές υπηρεσίες. Μέχρι τώρα, έχουν εγκριθεί, έχουν καταγραφεί στην εθνική κτηνιατρική βάση δεδομένων και μπορούν να χρησιμοποιηθούν 6 διαφορετικοί ηλεκτρονικοί στομαχικοί βώλοι 20 γραμμαρίων, 6 βώλοι 50 γραμμαρίων και 5 βώλοι 75 γραμμαρίων, καθώς και 2 διαφορετικά ηλεκτρονικά ενώτια.
Θα πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι η έως σήμερα μη εφαρμογή της ηλεκτρονικής σήμανσης, αλλά και η παραγγελία μεμονωμένα από τον κάθε κτηνοτρόφο μικρού, κάθε φορά, αριθμού μέσων ηλεκτρονικής σήμανσης, έχει ως αποτέλεσμα την υπερκοστολόγηση των μέσων σήμανσης. Έως σήμερα οι εταιρίες που διαθέτουν στη χώρα μας εγκεκριμένα ηλεκτρονικά μέσα σήμανσης είναι 7 και τα στοιχεία τους είναι διαθέσιμα μέσω της εθνικής κτηνιατρικής βάσης δεδομένων στις κατά τόπους κτηνιατρικές υπηρεσίες. Η τήρηση των υποχρεώσεων από όλους τους κτηνοτρόφους και η εκτέλεση μαζικών παραγγελιών (π.χ. μέσω ομάδων παραγωγών, συνεταιρισμών) κατόπιν αναζήτησης προσφορών, είναι δεδομένο ότι θα εξομαλύνει την αγορά, πιέζοντας τις εταιρίες διάθεσης των μέσων σήμανσης και πετυχαίνοντας πολύ χαμηλότερες τιμές από αυτές που έως σήμερα έχουν διαμορφωθεί στη χώρα μας.
